Ποια είναι τα είδη-κατηγορίες της ακμής?
Η ακμή αποτελεί το συνηθέστερο δερματολογικό πρόβλημα στους εφήβους. Είναι μια πάθηση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος και του πόρου (καναλιού) μέσω του οποίου το περιεχόμενό τους (που λέγεται σμήγμα) διοχετεύεται στην επιφάνεια του δέρματος. Προκαλείται από υπερπαραγωγή σμήγματος, απόφραξη αυτού του πόρου, ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται από ένα μικρόβιο που λέγεται προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής ,το οποίο προκαλεί την φλεγμονή. Οι αδένες αυτοί υπάρχουν κυρίως στο πρόσωπο (μέτωπο, μάγουλα, πηγούνι) , στην πλάτη και το στήθος, όπου και παρατηρείται η αυξημένη λιπαρότητα του δέρματος.
Μπορούμε να χωρίσουμε την ακμή σε τρεις κατηγορίες. Στην φαγεσωρική ακμή, που επικρατεί η εικόνα του «μπουκουμένου» δέρματος με την αυξημένη λιπαρότητα, τους διασταλμένους πόρους, τη μη λεία όψη ,με τα σπυράκια (κλειστοί φαγέσωρες) και τα μαύρα στίγματα (ανοικτοί φαγέσωρες). Στην Φλεγμονώδη ακμή όπου επικρατούν οι επώδυνες βλάβες με πύο, η ερυθρότητα και η φλεγμονή. Τελος στην κυστική ακμή όπου επικρατούν οι βαθύτερες βλάβες (κύστεις). Η ακμή αποτελεί χρόνιο πρόβλημα και μπορεί να μεταπέσει από τη μια κατηγορία στην άλλη.
Τι προκαλεί την ακμή;
Η ακμή συνήθως συνδέεται με τις ορμονικές αλλαγές που συνοδεύουν την έναρξη της εφηβείας. Οι ορμόνες που κυρίως σχετίζονται με την ακμή είναι τα ανδρογόνα τα οποία οδηγούν τους σμηγματογόνους αδένες στην υπερπαραγωγή σμήγματος το οποίο φέρνει και λιπαρότητα. Γι αυτό η ακμή συναντάται σε λιπαρές μόνο επιδερμίδες. Η αιτιοπαθογένεια της ακμής είναι όμως περισσότερο πολύπλοκη, καθώς εμπλέκονται και η απόφραξη του θυλάκου της τρίχας (από διαταραχή της κερατινοποίησης) και ένα βακτηρίδιο το «προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής» (γι αυτό κάποιες κλινικές μορφές της ακμής βοηθούνται σημαντικά από τα αντιβιοτικά φάρμακα). Άλλοι λιγότερο συχνοί αιτιολογικοί παράγοντες είναι η λήψη κάποιων φαρμάκων και κυρίως στεροειδών (πχ αναβολικά doping ή κορτιζόνη), η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών, η επαγγελματική ακμή (σε εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με ορυκτέλαια), η τροπική ακμή (σε εργαζόμενους σε χώρους με υπερβολική ζέστη και υγρασία)
Κοινή ακμή. Οι ψυχοκοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της νόσου
Η ακμή είναι μία πολύ συχνή νόσος και η πιθανότητα να προκαλεί σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις περιγράφηκε πρώτη φορά τουλάχιστον πριν 55 χρόνια.
«Δεν υπάρχει ασθένεια η οποία προκαλεί μεγαλύτερο ψυχολογικό τραύμα, αδυναμία προσαρμογής μεταξύ γονέων και παιδιών, γενικότερη ανασφάλεια και αισθήματα κατωτερότητας και μεγαλύτερη ψυχική οδύνη από ό, τι η κοινή ακμή.»
1.Η ακμή και η θεραπεία των ουλών ακμής είναι η κύρια αιτία για τις επισκέψεις σε δερματολόγο.
2 Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται στην εφηβεία (70% -87%), μπορεί συχνά να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή.
3 Η ακμή μπορεί να επηρεάσει κάθε ηλικιακή ομάδα, και εκείνοι με μετα-εφηβική ακμή είναι αυτοί που ολοένα και περισσότερο επισκέπτονται κάποιο δερματολογικό ιατρείο αναζητώντας κάποια θεραπεία. Σε μια μελέτη σχεδόν το 18% των γυναικών βρέθηκε να έχει νόσο όψιμης έναρξης, με έναρξη μετά την ηλικία των 25 ετών.
4. Ο αριθμός των ενηλίκων με ακμή φαίνεται να αυξάνεται, αν και οι λόγοι είναι ασαφείς.
5 Παρόλο που η ακμή φαίνεται να είναι απλά ένα αισθητικό πρόβλημα, εντούτοις οι επιπτώσεις της μπορούν να είναι πολύ σοβαρότερες, και να προκαλούν ένα βαρύ συναισθηματικό και ψυχολογικό βάρος για τους ασθενείς.
Εφηβική ακμή
Οι έφηβοι είναι ψυχολογικά πιο ευάλωτοι. Είναι ευαίσθητοι στις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα και την εμφάνισή τους. Η ακμή συνήθως επηρεάζει τους νέους ανθρώπους σε μια στιγμή κατά την οποία υφίστανται τη μεγαλύτερη ψυχολογική, κοινωνική και φυσική μεταβολή. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ακμή φαίνεται να μειώνει την ποιότητα ζωής των εφήβων και να επηρεάζει την συνολική αυτοεκτίμησή τους.7,8 30% -50% των εφήβων βιώνουν ψυχολογικά προβλήματα που συνδέονται με την ακμή τους, 8 και παρόλο που η αλληλεπίδραση είναι σύνθετη μπορεί να σχετίζεται με αναπτυξιακά θέματα της εικόνας του σώματος, της κοινωνικοποίησης και της σεξουαλικότητας.
Η ακμή είναι η πιο συχνή ορατή δερματική νόσος σε εφήβους. Σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες δερματολογικές παθήσεις που μπορεί να περιορίζεται σε περιοχές που καλύπτονται από τα ρούχα, η ακμή είναι συχνά ορατή στο πρόσωπο επηρεάζοντας ακόμα περισσότερο θέματα που αφορούν την εικόνα του σώματος και την κοινωνικοποίηση. Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένα ευπαθές άτομο με ακμή του προσώπου μπορεί να αναπτύξει σημαντική ψυχοκοινωνική αναπηρία. Πολλοί ασθενείς με ακμή έχουν προβλήματα με την εικόνα τους αλλά και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι επιπτώσεις επιδεινώνονται από πειράγματα ή σαρκασμούς, κριτική των άλλων και την αίσθηση του να είσαι στο περιθώριο.10 Συχνά ,η αμηχανία είναι μια εξέχουσα ανταπόκριση των ασθενών με ακμή. Συνήθως βιώνουν κοινωνικό άγχος και γενικά μπορεί να αποφεύγουν δραστηριότητες που συγκεντρώνουν την προσοχή των άλλων στην κατάστασή τους.11 Αυτά τα συναισθήματα συχνά σχετίζονται με το φόβο της κριτικής προς το πρόσωπό τους και το κοινωνικό ιδανικό της τέλειας επιδερμίδας κάνει την εμφάνισή τους τον πιο σημαντικό παράγοντα.10 Έφηβοι με ακμή αισθάνονται άβολα και αποφεύγουν την οπτική επαφή, μακραίνουν τα μαλλιά τους για να καλύψουν το πρόσωπο και τα κορίτσια συχνά χρησιμοποιούν μακιγιάζ για να ελαχιστοποιηθεί η εμφάνιση της ακμής.12 Μελέτες έχουν δείξει ότι η ακμή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την επιλογή της ένδυσης σε εφήβους με ακμή.13,14
Επιπτώσεις της ακμής ανάλογα με την βαρύτητα
Η σχέση μεταξύ της βαρύτητας της ακμής και της συναισθηματικής δυσφορίας που προκαλεί είναι ελάχιστα κατανοητή.15 Μια μελέτη φοιτητών έδειξε ότι οι ασθενείς με ακμή εμφάνισαν επιδείνωση της νόσου τους κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Αύξηση στην βαρύτητα της ακμής σχετίστηκε σημαντικά με αυξημένα επίπεδα άγχους (p <0,01) .16 Σε μια πρόσφατη έρευνα στην οποία χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια (questionnaire-based) που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1.560 εφήβων στην Ελλάδα βρέθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ της ακμής και του άγχους που ανέφεραν οι ίδιοι οι ερωτώμενοι (P <0,0001) .13
Θεωρείται γενικά ότι υπάρχει μια γραμμική σχέση μεταξύ της κλινικής σοβαρότητας της ακμής και της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής. Ωστόσο, η επιδείνωση αυτή επίσης εξαρτάται από την ικανότητα ενός ατόμου να αντιμετωπίζει τα διάφορα προβλήματα καθώς υπάρχουν άτομα με αντικειμενικά μικρό πρόβλημα ακμής που μπορεί να αντιμετωπίζουν σοβαρή υποκειμενική δυσλειτουργία, και να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής τους.17 Έτσι, η ακμή μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στις ζωές των ασθενών, συχνά ανεξάρτητο από την βαρύτητά της.18
Η βαριά ακμή συνδέεται με αυξημένη κατάθλιψη, άγχος, κακή αυτοπεποίθηση και κακή αυτοεκτίμηση.19,20 Ψυχιατρικά συμπτώματα είναι πιο συχνά σε πιο σοβαρή ακμή και στα προχωρημένα στάδια της εφηβείας.21
Η ακμή συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, άγχους και τάσεις αυτοκτονίας και υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες διαφορές μεταξύ των φύλων.
Έχει προταθεί ότι οι ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ακμή υποφέρουν από κακή εικόνα σώματος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, κοινωνική απομόνωση και περιορισμό των δραστηριοτήτων. Ως συναισθηματικό αντίκτυπο, αναφέρονται επίσης αυξημένα επίπεδα άγχους, θυμού, κατάθλιψης και απογοήτευσης.27 Σε μελέτη 615 παιδιών σχολικής ηλικίας με ακμή, τα έφηβα κορίτσια βρέθηκαν να είναι πιο ευάλωτα από τα αγόρια στα αρνητικά ψυχολογικά αποτελέσματα της ακμής, και τα επίπεδα άγχους ήταν υψηλότερα.27 Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η ακμή προκαλεί ψυχολογικό πόνο, μπορεί επίσης να επηρεάσει την κοινωνική, επαγγελματική και ακαδημαϊκή επίδοση των εφήβων.
Επιπλέον, αυτοκτονικός ιδεασμός (περίπου 6% -7% σε ασθενείς με ακμή) και απόπειρες αυτοκτονίας που σχετίζονται με τις αρνητικές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της ακμής έχουν επίσης καταγραφεί.28,29 Μια μελέτη στην οποία συμμετείχαν 480 ασθενείς με διάφορες δερματοπάθειες αποκάλυψε ότι η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης και αυτοκτονικών ιδεών εντοπιζόταν σε ασθενείς με σοβαρές μορφές ακμής και σοβαρή ψωρίαση, ενώ οι ασθενείς με ήπιες και μέτριες μορφές ακμής βρισκόταν στα ίδια επίπεδα με άτομα που έπασχαν από ατοπική δερματίτιδα, μετρίως σοβαρές μορφές ψωρίασης και γυροειδή αλωπεκία.30
Η ακμή επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής, και δεν υπάρχει πάντα συσχέτιση μεταξύ της βαρύτητας της ακμής και των επιπτώσεών της στην ποιότητα ζωής. Το μέγεθος του άγχους και της κατάθλιψης είναι ανάλογο με το βαθμό της επιδείνωσης της ποιότητας ζωής λόγω της ακμής.25 Ασθενείς με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία αντιμετωπίζουν φτωχότερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με άλλους ασθενείς με την ίδια σοβαρότητα ακμής.32 Ο θυμός, ομοίως, συνδέεται με φτωχότερη ποιότητα ζωής και λιγότερη ικανοποίηση από τη θεραπεία, ανεξάρτητα από άλλες μεταβλητές.33
Μελέτες για την ψυχοκοινωνική επίδραση της ακμής έχουν καταγράψει δυσαρέσκεια με την εμφάνιση, την αμηχανία, την αυτοεκτίμηση και έλλειψη αυτοπεποίθησης σε ασθενείς με ακμή. Κοινωνική δυσλειτουργία έχει επίσης παρατηρηθεί, συμπεριλαμβανομένων των ανησυχιών σχετικά με τις κοινωνικές σχέσεις με το αντίθετο φύλο, τις δημόσιες εμφανίσεις, την αλληλεπίδραση με αγνώστους και τις επαγγελματικές ευκαιρίες.21,35,39 Επιπλέον, η ακμή συνδέεται με άγχος, κατάθλιψη, 40 αίσθημα θυμού33 και μειωμένη σωματική ικανοποίηση.41 Έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται αρνητικά με την πρόθεση να συμμετέχουν στον αθλητισμό και την άσκηση, ίσως ως αποτέλεσμα του φόβου που βιώνουν οι ασθενείς με ακμή για την κριτική που θα εισπράξουν από τους γύρω τους.13 Σε μια μελέτη μεταξύ μαθητών στην Σκωτία, το 10% απέφευγε το κολύμπι και άλλα αθλήματα, λόγω της αμηχανίας που τους προκαλούσε η ακμή.17 Η ακμή έχει επίσης αποδειχθεί ότι επηρεάζει αρνητικά τις σχολικές αλλά και τις εξωσχολικές δραστηριότητες.13 , 17 Θέματα αυτοεκτίμησης είναι επίσης πιθανό να κρύβονται πίσω από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας μεταξύ των ασθενών με ακμή, ωστόσο υπάρχει επίσης μια προκατάληψη σύμφωνα με την οποία οι ασθενείς με ακμή είναι πιο πιθανό να απορριφθούν από έναν υποψήφιο εργοδότη.42 υπάρχουν επίσης μελέτες που αναφέρουν ότι μέχρι και 20% των εφήβων με ακμή αντιμετωπίζουν προβλήματα στην δημιουργία σχέσεων εξαιτίας της ακμής τους, 12 ή εκφράζουν ανησυχίες για την κοινωνικοποίηση, την εμφάνισή τους σε δημόσιους χώρους και την επαφή τους με το αντίθετο φύλο.44 Η ακμή και οι επιπτώσεις που επιφέρει στην εμφάνιση και συνεπώς και στην αυτοπεποίθηση των ασθενών φαίνεται να σχετίζεται με την κατάθλιψη, την κοινωνική απόσυρση και τον θυμό που αυτοί βιώνουν. 38,45
Μπορεί να δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο: δεν είναι μόνο η ακμή που μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική δυσφορία, αλά και το άγχος που προκαλείται σε έναν ασθενή με ακμή μπορεί να επιδεινώσει την ίδια την κατάσταση του δέρματος σε μια περίοδο που οι ασθενείς είναι λιγότερο ικανοί να αντιμετωπίσουν επιπλέον στρες.42,46
Κατά την διάρκεια της εφηβείας, η συχνότητα της ακμής αυξάνει με την ηλικία και την ανάπτυξη. Στα κορίτσια, η έναρξη της εμμήνου ρύσεως συνδέεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ακμής.26 Η μόνη σχέση μεταξύ φύλου και ακμής σύμφωνα με την βιβλιογραφία είναι ότι η ποιότητα ζωής και η σεξουαλική ικανοποίηση επιδεινώνεται στις γυναίκες που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και ακμή.50
Η επίδραση της ακμής σε ένα συγκεκριμένο ασθενή δεν είναι πάντα εύκολο να υπολογιστεί κλινικά. Έχει αναφερθεί ότι τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες βρίσκουν τις επιπτώσεις της ακμής στην εμφάνιση να είναι η πιο ενοχλητική πτυχή της νόσου τους και τις αρνητικές επιπτώσεις της ακμής εμφανίζονται τόσο στους μεγαλύτερους όσο και στους νεότερους ασθενείς.51 Ακόμη και η ήπια ακμή μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα για μερικούς ασθενείς, επιδείνωση της ποιότητας ζωής τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, της κοινωνικής τους λειτουργικότητας.44,52
Μείωση Ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της ακμής
Η ακμή δεν είναι μία ασήμαντη ασθένεια σε σύγκριση με άλλες χρόνιες νόσους.53 Ακόμη και αν η ακμή δεν σχετίζεται με σοβαρή νοσηρότητα, θνησιμότητα ή σωματική αναπηρία, μπορεί ωστόσο να έχει σημαντικές ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις.54 Μείωση της ψυχοκοινωνική επίδρασης της ακμής θεωρείται μία από τις κατευθυντήριες αρχές για την κλινική διαχείριση της. 37,38 Σήμερα είναι διαθέσιμες αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες για την ακμή, αλλά υπάρχουν ακόμα αρκετοί που δεν θεωρούν την ακμή ένα πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης.55 Όλες οι παραπάνω επιπτώσεις της ακμής αναδεικνύουν την σημασία της άμεσης και σωστής θεραπείας αλλά και του ψυχιατρικού ελέγχου και της υποστήριξης των ασθενών με ακμή. Η βελτίωση της ακμής, μετά από κατάλληλη θεραπεία έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί σε αυξημένη αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση και κοινωνική λειτουργικότητα.
Η κοινωνική, ψυχολογική και συναισθηματική βλάβη που μπορεί να προκύψει από την ακμή, ειδικά στις πιο σοβαρές κλινικές μορφές της, έχει αναφερθεί να είναι παρόμοια με αυτή που σχετίζεται με την επιληψία, το άσθμα, τον διαβήτη, τους μυοσκελετικούς πόνους ή την αρθρίτιδα.41,47,53,56-58 Οι ασθενείς μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη, το άγχος, την κοινωνική απόσυρση και τον θυμό, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι οι ουλές της ακμής μπορεί να οδηγήσουν σε δια βίου προβλήματα αυτοεκτίμησης.44
Τι ρόλο παίζει η διατροφή στην ακμή;
Αντιθέτως με ότι πιστεύουν πολλοί, η διατροφή δεν προκαλεί την ακμή. Γι αυτό και καμία δίαιτα ,όσο αυστηρή και να είναι, δεν πρόκειται να «καθαρίσει» ένα πρόσωπο το οποίο πάσχει από ακμή. Ωστόσο οι ασθενείς που πάσχουν από ακμή αναφέρουν ότι η ακμή τους επιδεινώνεται από τη λήψη συγκεκριμένων τροφών. Η ζάχαρη και οι απλοί υδατάνθρακες μπορεί να πυροδοτήσουν την εμφάνιση της ακμής. Οι τροφές που πρέπει να προσέχετε είναι οι εξής:
– Λιπαρές τροφές όπως Πατατάκια, Πίτσα, Τηγανιτές πατάτες και μπισκότα
– Λευκό ψωμί, ζυμαρικά και πατάτες (τροφές πλούσιες σε άμυλο)
– Ανθρακούχα αναψυκτικά (πολλή ζάχαρη)
– Πιθανώς τα γαλακτοκομικά προιόντα
Οι τροφές αυτές αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, με αποτέλεσμα την έκκριση ινσουλίνης. Η ινσουλίνη προωθεί την αυξημένη λιπαρότητα του δέρματος κι έτσι οι πόροι φράζουν.
Επίσης, η απότομη αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να επιδεινώσει την ακμή.
Ποιά είναι η καλύτερη θεραπεία για την ακμή;
Ο κάθε ασθενής με ακμή πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή περίπτωση. Σε γενικές γραμμές όμως, για μια ήπια ακμή αρκεί η τοπική θεραπεία (μαζί με κάποιες αλλαγές στον τρόπο περιποίησης του προσώπου), ενώ σε μέτρια και σοβαρή ακμή χρειάζεται συστηματική θεραπεία (χάπια) ή / και συνδυασμός τοπικής και συστηματικής θεραπείας. Στις περιπτώσεις ακμής που υπάρχει ορμονικό πρόβλημα που την προκαλεί και επιδεινώνει, πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπιστεί πρώτα αυτό, αλλιώς η θεραπεία της ακμής δεν θα είναι ποτέ αρκετά αποτελεσματική.
Φωτοβιονική θεραπεία της ακμής με το σύστημα της KLOX
To βιοφωτονικο σύστημα θεραπείας της καναδικής εταιρείας KLOX είναι μια νέα πρωτοποριακή θεραπεία για την αντιμετώπιση των σοβαρών περιστατικών ακμής. Απευθύνεται σε σοβαρά περιστατικά ακμής τα οποία δεν επιθυμούν να λάβουν θεραπεία με χάπια ισοτρετινοίνης (η θεραπεία με τα χάπια απαιτεί μηνιαίους εργαστηριακούς ελέγχους, διατροφικούς περιορισμούς και αποφυγή λήψης αλκοόλ. Επίσης, αποφυγή εγκυμοσύνης για 1 χρόνο τουλάχιστον). Αντιθέτως η θεραπεία με την “λάμπα” της KLOX (λάμπα πολλαπλών LED που παράγουν μπλέ φως με μήκος κύματος 446nm) χρησιμοποιεί ένα χρωμοφόρο gel (το οποίο λειτουργεί ως μετατροπέας μήκους κύματος) το οποίο μετατρέπει το μπλέ φωτός που εκπέμπει η λάμπα σε ένα εύρος μπλέ, πράσινων κίτρινων και κόκκινων μήκων κύματος φωτός τα οποία προκαλούν την απελευθέρωση ελεύθερων ριζών οξυγόνου οι οποίες λειτουργούν θεραπευτικά. Επίσης το μπλέ φώς σκοτώνει το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής μέσω ενεργοποίησης των πορφυρινών των βακτηριδίων. Η θεραπεία αυτή δεν απαιτεί τους ελέγχους και τους περιορισμούς που έχει η θεραπεία με τα χάπια ισοτρετινοίνης και μπορεί να γίνει σε κάθε ηλικία.
Η θεραπεία διαρκεί συνολικά 12 εβδομάδες (24 θεραπευτικές συνεδρίες)και απαιτεί δυο συνεδρίες ανά εβδομάδα (οι οποίες πρέπει να απέχουν χρονικά, πχ Δευτέρα και Πέμπτη) ,ενώ η κάθε συνεδρία διάρκει μόλις 30 λεπτά!
Προσέχω πολύ την καθαριότητά μου και πλένω το πρόσωπο μου πρωι-βράδυ. Γιατί η ακμή μου επιμένει;
Η ακμή δεν προκαλείται από την ελλειπή καθαριότητα του δέρματος! Οπότε το πλύσιμο του προσώπου από μόνο του δεν μπορεί να θεραπεύσει την ακμή. Όμως το πλύσιμο του προσώπου (με ειδικά καθαριστικά προϊόντα για δερμα με ακμή) είναι αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας γιατί απομακρύνει την υπερβολική λιπαρότητα από το δέρμα. Αν υπάρχει ένα φιλμ λιπαρότητας πάνω στο πρόσωπο καμία τοπική θεραπεία (κρέμες, gel) δεν μπορεί να διεισδύσει και να είναι αποτελεσματική. Επίσης το δέρμα είναι «μπουκωμένο» και η ίδια η ακμή επιδεινώνεται.
Τι θέση έχει ο καθαρισμός προσώπου στην θεραπεία της ακμής?
Ο «βαθύς» καθαρισμός του προσώπου βοηθά πολύ στην θεραπεία της φαγεσωρικής ακμής. Ο καθαρισμός μπορεί να ονομάζεται βαθύς αλλά δεν είναι εν τω βάθει, επηρεάζεται μόνο η επιδερμίδα. Αφού γίνει η απομάκρυνση των ρύπων με γαλάκτωμα και λοσιόν, γίνεται πήλιγκ του προσώπου για απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων και την καλύτερη εξαγωγή του σμήγματος. Με τη βοήθεια ατμού από ειδικό μηχάνημα προβαίνουμε στη διάνοιξη των πόρων, με απαλές κινήσεις και τελειώνουμε την θεραπεία με κατάλληλη αντισηπτική και καταπραυντική μάσκα. Σε περιπτώσεις κυστικής ακμής αποφεύγουμε τον βαθύ καθαρισμό γιατί η πίεση μπορεί να οδηγήσει σε διάνοιξη της κύστης προς τα μέσα και μετακίνηση της φλεγμονής στο εσωτερικό του δέρματος. Γι αυτό το λόγο ο καθαρισμός πρέπει να γίνεται μόνο από εκπαιδευμένο αισθητικό ή δερματολόγο. Μετά τον βαθύ καθαρισμό μειώνεται η λιπαρότητα στο δέρμα, καθαρίζουν οι τριχικοί θύλακοι («πόροι») οπότε το δέρμα δεν κάνει φλεγμονές, το δέρμα αναπνέει καλύτερα και ανταποκρίνεται καλυτέρα στις θεραπείες με τοπικά φάρμακα κατά της ακμής και δερμοκαλλυντικά
Το stress προκαλεί ή επιδεινώνει την ακμή;
Το στρες φαίνεται ότι παίζει ρόλο στην εμφάνιση ή και στην επιδείνωση της ακμής, καθώς οι ορμόνες του στρες (κυρίως η κορτιζόνη) μαζί με την τεστοστερόνη προκαλούν αύξηση της παραγωγής σμήγματος.
Δεν είχα ποτέ ακμή ως παιδί-έφηβη. Είναι δυνατόν να εμφανίζεται η ακμή σε ενήλικη ζωή;
Ναι, υπάρχουν μορφές της ακμής που είτε συνεχίζονται κατά την ενήλικη ζωή (προϋπήρχε έντονη ακμή κατά την εφηβεία) είτε ξεκινούν εξαρχής κατά την ενήλικο ζωή. Στις περιπτώσεις που η ακμή ξεκινάει σε μεγάλη ηλικία πρέπει να γίνει ένας ορμονικός έλεγχος (για να αποκλειστούν καταστάσεις όπως οι κύστεις και οι όγκοι ωοθηκών).
Στην περίπτωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών υπάρχει αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων τα οποία οδηγούν σε εμφάνιση και επιδείνωση της ακμή . Σε πολλές γυναίκες παρατηρείται έξαρση της ακμής περίπου στην ηλικία των 30 ετών όταν διακόπτουν τα αντισυλληπτικά χάπια γιατί επιθυμούν να τεκνοποιήσουν (τα αντισυλληπτικά δεν άφηναν την ακμή να εκδηλωθεί). Άλλα αίτια είναι η χρήση ακατάλληλων καλλυντικών (πχ «βαριά» καλλυντικά για ώριμα δέρματα σε μικρότερες ηλικίες) τα οποία προκαλούν ή επιδεινώνουν την ακμή, το «βάψιμο» για πολλές ώρες καθημερινά ,ιδιαίτερα αν η γυναίκα δεν ξεβάφει σχολαστικά το πρόσωπό της πριν πέσει για ύπνο. Επίσης οι υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες έχουν αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων στον περιττό λιπώδη ιστό (ο οποίος μετατρέπει τα οιστρογόνα σε ανδρογόνα)
Βοηθάει ο ήλιος στην ακμή;
Πολλοί ασθενείς αναφέρουν βελτίωση της ακμής τους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και ιδιαίτερα κατά την διάρκεια των διακοπών τους στην θάλασσα. Ό ήλιος μπορεί να βοηθάει στην ύφεση της ακμής χάρη στην ήπια αντιφλεγμονώδη δράση του. Επίσης με το μαύρισμα κρύβονται πολλά από τα σημάδια της ακμής και εμφανίζεται μια ψευδής βελτίωση! Επίσης η βελτίωση της ακμής κατά το καλοκαίρι μπορεί να συσχετίζεται και με άλλους λόγους όπως το ιώδιο του θαλασσινού νερού, το μειωμένο stress των διακοπών κα. Όμως πριν αποφασίσουμε για το αν ο ήλιος πραγματικά βοηθάει πρέπει πάντα να συνυπολογίζουμε τους άμεσους αλλά και μακροπρόθεσμους κινδύνους για το δέρμα που κρύβει η έκθεση στον ήλιο (αύξηση του κινδύνου για καρκίνους του δέρματος , πρόωρη γήρανση του δέρματος). Επιπλέον οι περισσότερες θεραπείες που εφαρμόζουμε στην ακμή αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία και δεν πρέπει να συνδυάζονται με υπερβολική έκθεση στον ήλιο.
Τι είδους καλλυντικά και καθαριστικά πρέπει να χρησιμοποιεί κάποιος που πάσχει από ακμή;
Για τους ασθενείς με ακμή υπάρχουν σήμερα εξειδικευμένες σειρές δερμοκαλλυντικών τα οποία είναι καλύτερο να αναζητούμε σε φαρμακεία. Γενικώς πρέπει να προτιμάμε προϊόντα που έχουν την ένδειξη «μη λιπαρά προϊόντα – oil free product” ή «για λιπαρές επιδερμίδες με τάση ακμής – for oily acneique skin ”. Αυτό ισχύει για όλα τα προιόντα που αφορούν το πρόσωπο όπως καθαριστικά, αντιηλιακά, ενυδατικές κρέμες, make up κτλ
Γιατί απαγορεύεται να «πειράζω-πιέζω» τις βλάβες της ακμής με τα χέρια μου;
Συμβουλεύουμε τους ασθενείς μας ,όσο είναι δυνατόν, να μην πειράζουν τις βλάβες της ακμής με τα χέρια τους. Αυτό γιατί η πίεση ωθεί ένα τμήμα του φλεγμονώδους περιεχομένου της βλάβης βαθύτερα στο εσωτερικό του δέρματος. Δηλαδή, μόνοι μας μεταφέρουμε το πρόβλημα βαθύτερα στο δέρμα! Ως γνωστόν η ακμή όσο βαθύτερα βρίσκεται τόσο δυσκολότερα αντιμετωπίζεται και τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να αφήσει πίσω της σημάδια (ουλές της ακμής).
Υπάρχει θεραπεία για τα σημάδια (ουλές) που καταλείπει η ακμή;
Εκτός από τις παραδοσιακές θεραπείες (δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλλους, χημικά peeling) σήμερα διαθέτουμε εξειδικευμένες στοχευμένες θεραπείες οι οποίες καταστρέφουν την ουλή της ακμής (η οποία βρίσκεται εσωτερικά στο δέρμα κάτω από το «βαθουλωματάκι» που βλέπουμε .Η καταστροφή αυτή γίνεται με το fractional laser CO2 είτε με την fractional RF (radiofrequency) είτε με microneedling. Στην ίδια συνεδρία εφαρμόζουμε και αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP η οποία προσφέρει αυξητικούς παράγοντες για γρηγορότερη ανάπλαση του δέρματος. Η αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού αισθητικού προβλήματος πρέπει να γίνεται όταν έχουμε θεραπεύσει την ενεργό φάση της ακμής και πάντα κατά τους μήνες με περιορισμένη ηλιοφάνεια.
Πόσο καιρό πρέπει να περιμένω για να δω το αποτέλεσμα της θεραπείας της ακμής;
Η ακμή αποτελεί ένα χρόνιο πρόβλημα και το αποτέλεσμα της θεραπείας δεν μπορεί να είναι εξαιρετικά άμεσο. Συνήθως απαιτείται χρονικό διάστημα 4 τουλάχιστον εβδομάδων για να αρχίσει η τοπική θεραπεία να δείχνει το αποτέλεσμά της. Αλλά ακόμα και η συστηματική θεραπεία με χάπια απαιτεί αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Αυτό πρέπει να το γνωρίζουν οι ασθενείς με ακμή και να μην βιάζονται και αποθαρρύνονται κατά την θεραπεία τους.
Το πρόσωπό μου έχει καθαρίσει. Μπορώ να διακόψω τελείως την θεραπεία της ακμής;
Η θεραπεία της ακμής πρέπει να διαφοροποιείται μόνο μετά από συνεννόηση και επίβλεψη απο τον δερματολόγο. Ασθενείς που διέκοψαν απότομα με δική τους πρωτοβουλία την θεραπεία, βρέθηκαν πολύ σύντομα με καινούρια έξαρση της ακμής τους. Επίσης ο δερματολόγος γνωρίζει ποιες θεραπείες είναι κατάλληλες για συντήρηση του καλού αποτελέσματος, ποιές θεραπείες είναι κατάλληλες για καλοκαίρι κτλ.
Ακμή και γαλακτοκομικά προιόντα. Συσχετίζονται;
Έρευνες υποδεικνύουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, και ιδιαίτερα το γάλα, συμβάλλουν στην εμφάνιση και επιδείνωση της ακμής. Χρειάζονται περαιτέρω έρευνες προκειμένου να επιβεβαιωθεί η ακριβής σχέση μεταξύ των δύο, ωστόσο είναι πιθανό οι ορμόνες που βρίσκονται στο αγελαδινό γάλα να πυροδοτούν τα συμπτώματα. Η υπόθεση αυτή στηρίζεται σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στο γάλα -που περιείχε ορμόνες- έγκυων αγελάδων. Αυτό το γάλα περιέχει αυξημένα ποσοστά προγεστερόνης και άλλων στεροειδών ορμονών οι οποίες διεγείρουν τους σμηγματογόνους αδένες και επιδεινώνουν την ακμή.
Ακμή και σοκολάτα. Συσχετίζονται;
Δεν υπάρχει καμία επιστημονικά αποδεδειγμένη μελέτη που να αποδεικνύει ότι η σοκολάτα προκαλεί ακμή. Βέβαια η κατανάλωση κάθε τροφής που είναι πλούσια σε λίπος και ζάχαρη (τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη), όπως η σοκολάτα σχετίζονται με την εμφάνιση ακμής. Το κακάο αντίθετα, φαίνεται να βελτιώνει την ακμή αφού σε αντίθεση με τη σοκολάτα γάλακτος δεν περιέχει βούτυρο, ζάχαρη και ολόπαχο γάλα, αλλά περιέχει συστατικά που βοηθούν στην καλή λειτουργία των ορμονών και την εμφάνιση του δέρματος. Συμπερασματικά η σοκολάτα σαν τρόφιμο είναι ένοχη διότι ανήκει στην κατηγορία των λιπαρών και των γλυκών τροφίμων. Το ίδιο ένοχα είναι και τα υπόλοιπα τρόφιμα που ανήκουν σ’αυτή την κατηγορία. Προτιμήστε, τη μαύρη και όχι τη σοκολάτα γάλακτος ή τη λευκή σοκολάτα. Η σοκολάτα υγείας ή η κουβερτούρα περιέχει φλαβονοειδή (τα οποία είναι αντιοξειδωτικά) λόγω του κακάο που περιέχει σε αντίθεση με τη γάλακτος και τη λευκή.