Οι HPV προκαλούν πλήθος αλλοιώσεων (καλοήθων και κακοήθων), στο δέρμα και στους βλεννογόνους του ανθρώπινου σώματος. Το είδος της αλλοίωσης που θα προκληθεί εξαρτάται από τον τύπο του ιού. Η μόλυνση του επιθηλίου από τον ιό έχει ως αποτέλεσμα την εκδήλωση κλινικής, υποκλινικής και λανθάνουσας νόσου. Ως κλινική νόσος ορίζεται η ύπαρξη οποιασδήποτε αλλοίωσης, που είναι ορατή με γυμνό μάτι. Εδώ ανήκουν τα θηλώματα της περιοχής των γεννητικών οργάνων. Τα οξυτενή κονδυλώματα είναι η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση κλινικής μόλυνσης, με τα οποία πραγματεύεται το συγκεκριμένο άρθρο.
Ο ρόλος του κλινικού ιατρού που αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη μόλυνση, είναι σημαντικός, επειδή υπάρχουν διαφορές στη μορφολογία των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, αλλά και παθολογικές εκδηλώσεις νόσων που ομοιάζουν με τα οξυτενή κονδυλώματα. Εφόσον γίνει η διάγνωση των οξυτενών κονδυλωμάτων, πρέπει να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και να ενημερωθεί η/ο ασθενής και ο αντίστοιχος σεξουαλικός σύντροφος για τη σημασία της μόλυνσης. Δυστυχώς, στην εποχή μας υπάρχει μία υπερβολή στην όλη παρουσίαση του θέματος και επικρατεί ένας αδικαιολόγητος πανικός στην κοινή γνώμη. Ένας σωστά ενημερωμένος ιατρός μπορεί να θέσει το θέμα στη σωστή βάση και να πείσει τον ασθενή να προβεί στην κατάλληλη διαγνωστική προσπέλαση και μετά να ακολουθήσει ανάλογη θεραπεία.
Κάποιες από τις πιο συχνές ερωτήσεις σας θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με το παρακάτω άρθρο με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωσή σας και την διάλυση κάποιων «αστικών μύθων».
Ο ΗPV είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός. Οποιοδήποτε σεξουαλικά ενεργό άτομο μπορεί να προσβληθεί από τον ιό.
Οι τύποι του HPV που προκαλούν κονδυλώματα μεταδίδονται συνήθως με απλή δερματική επαφή δέρμα με δέρμα (γεννητικά όργανα και περιγεννητική περιοχή) ακόμα κι αν δεν υπάρξει ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για μετάδοση του ιού σε υποκλινικές περιπτώσεις (δηλαδή σε περιπτώσεις που το άτομο είναι «ασυμπτωματικός φορέας» έχει έρθει σε επαφή με τον ιό χωρίς να έχει όμως κλινικά εμφανείς βλάβες). Το σίγουρο είναι πως μπορεί μεν να μεταδίδεται πολύ εύκολα ο ιός αν υπάρχει ενεργό κονδύλωμα, δεν αποκλείεται όμως να μεταδίδεται ακόμη και όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα.
Επίσης υπάρχει και η ,μετάδοση του ιού που δεν σχετίζεται με την σεξουαλική επαφή πχ κάθετη μετάδοση από μητέρα σε παιδί κατά τον τοκετό. [/faq]
Ποιά είναι τα συμπτώματα που προκαλούν τα κονδυλώματα; Με τι μοιάζουν;
Τα κονδυλώματα είναι ασυμπτωματικές βλάβες. Δεν προκαλούν κνησμό, πόνο ή αίσθημα καύσου. Τα κονδυλώματα εμφανίζονται ως προεξοχές του δέρματος με αλλαγή της αρχιτεκτονικής του. Μπορεί να είναι μονήρη ή πολλαπλά και να μοιάζουν με μικρά σπυράκια ή το συχνότερο με μικροσκοπικό κουνουπίδι. Τις περισσότερες φορές έχουν το χρώμα του δέρματος, αλλά μπορεί να είναι και λίγο λευκότερα ή σκουρότερα. Αυτός είναι ο λόγος που γίνεται πολλές φορές καθυστερημένη διάγνωση καθώς οι ασθενείς πιστεύουν ότι είναι σπίλοι (ελιές) του δέρματος. [/faq]
Η χρήση προφυλακτικού αποτρέπει τη μετάδοση του HPV;
Η χρήση προφυλακτικού κρίνεται απαραίτητη ,όχι μόνο για τις HPV λοιμώξεις ,αλλά γιατί προστατεύει και από τα υπόλοιπα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Παρόλα αυτά η μετάδοση του HPV γίνεται κυρίως με το δέρμα και όχι με τα βιολογικά υγρά, γι αυτό και το προφυλακτικό δεν παρέχει επαρκή προφύλαξη. Τα προφυλακτικά μπορεί να βοηθήσουν και να παρέχουν προστασία, αλλά μόνο για το δέρμα που καλύπτεται από αυτά, έτσι δεν προστατεύουν 100%. Το προφυλακτικό «προφυλάσσει» από την επαφή δέρμα με δέρμα ένα πολύ μικρό ποσοστό της επιφανείας στην οποία μπορεί να βρίσκεται ο ιός (π.χ δεν προφυλάσσει την βουβωνική χώρα, μηροβουβωνικές πτυχές, όσχεο, περιπρωκτική χώρα). [/faq]
Τι είδους σεξουαλική επαφή εμπεριέχει κίνδυνο λοίμωξης με HPV; Απαιτείται ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή;
Ο HPV ιός μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής – χωρίς όμως πάντα να χρειάζεται ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Όσον αφορά την στοματική σεξουαλική επαφή, δεν κρίνεται ασφαλής δεδομένου ότι διαπιστώθηκε αύξηση της σχέσης του HPV με τον καρκίνο στη στοματική κοιλότητα (στο βλεννογόνο του στόματος και ιδιαίτερα στις γωνίες των χειλέων) και στον φάρυγγα. Το ίδιο ισχύει και για την πρωκτική σεξουαλική επαφή όπου επίσης υπάρχει συσχέτιση της HPV λοίμωξης με καρκίνο του πρωκτού.
Επιτρέπεται το ξύρισμα της περιοχής των γεννητικών οργάνων στον/στην ασθενή μου πάσχει από οξυτενή κονδυλώματα
Όχι, πρέπει να αποφεύγεται. Οι ασθενείς το επιζητούν γιατί με την περιοχή ξυρισμένη έχουν καλύτερο οπτικό έλεγχο για εμφάνιση νέων βλαβών, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι με το ξυράφι μπορεί να γίνει διασπορά (ενοφθαλμισμός) των κονδυλωμάτων στην γύρω περιοχή.
Τα κονδυλώματα πρωκτού πολύ συχνά εντοπίζονται μέσα στον πρωκτό όπως και στο περιπρωκτικό δέρμα. Η μόλυνση με τον ιό HPV συνήθως γίνεται κατά την επαφή, ωστόσο τα κονδυλώματα πρωκτού μπορούν να εμφανισθούν και χωρίς πρωκτική επαφή.
Η μετάδοση κονδυλωμάτων πρωκτού μπορεί να γίνει με τα δάκτυλα, π.χ. κατά τη διάρκεια του πλυσίματος. Παράγοντες που μετατρέπουν ή εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς (μόλυνση με τον ιό HIV, ανοσοκαταστολή από χημειοθεραπεία ή άλλα φάρμακα, ο σακχαρώδης διαβήτης, συστηματική χορήγηση κορτιζόνης ή επάλειψη στην περιοχή του πρωκτού με κρέμες που περιέχουν κορτιζόνη για παρατεταμένο χρονικό διάστημα) προδιαθέτουν στην εκδήλωση κονδυλωμάτων πρωκτού.
Υπάρχουν κάποιες πληθυσμιακές ομάδες που μπορούν να «κολλήσουν» ευκολότερα;
Ο κίνδυνος HPV –μόλυνσης αυξάνεται όταν:
Η σεξουαλική δραστηριότητα αρχίζει σε μικρή ηλικία
Ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων είναι αυξημένος. Ο κίνδυνος αυτός έχει υπολογισθεί ότι αυξάνεται κατά 15% περίπου ανά νέο σεξουαλικό σύντροφο. [/faq]
Τα κονδυλώματα της γεννητικής χώρας γενικά, είναι προκαρκινωματώδεις καταστάσεις;
Τα «τυπικά» κονδυλώματα οφείλονται συνηθέστερα σε «χαμηλού κινδύνου» στελέχη του ιού (6,11,42,43,44) τα οποία δεν σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Πώς αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα;
Ενώ δεν υπάρχει καμία ιατρική θεραπεία για την εκρίζωση του HPV, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές συμπτωματικής αντιμετώπισης. Ο στόχος οποιασδήποτε θεραπείας είναι να αφαιρεθούν τα κονδυλώματα για να φύγουν τα ενοχλητικά συμπτώματα. Μερικές θεραπείες γίνονται στο ιατρείο και άλλες είναι κρέμες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο σπίτι για πολλές εβδομάδες:
-Εφαρμογή διαλύματος ποδοφυλλίνης (πρόκειται για μια χημική ένωση που πρέπει να εφαρμοστεί από γιατρό. Λειτουργεί «καυστικά» στις βλάβες.
-Καταστροφή με διαθερμοπηξία
Πρόκειται για κλασική και πολύ αποτελεσματική καταστροφή των βλαβών με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος σε συσκευή μονοπολικής διαθερμοπηξίας. Μειονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν ο μεγαλύτερος χρόνος αποθεραπείας 2-3 εβδομάδων (ιδιαίτερα σε θεραπεία πολλαπλών βλαβών), η αναγκαία προήγηση τοπικής αναισθησίας (με ενέσιμη λιδοκαίνη), καθώς και ο αυξημένος κίνδυνος υπομελάγχρωσης και δημιουργίας ουλής. Επιπλέον υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης των βλαβών. Τα πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι είναι άμεσα αντιληπτή η καταστροφή της βλάβης, ότι επιτυγχάνει πολύ αποτελεσματική αιμόσταση, ενώ τις περισσότερες φορές αρκεί μία μόνο συνεδρία
-Καταστροφή με Κρυοθεραπεία
Εφαρμογή υγρού οξείδιου ή πρωτοξείδιου αζώτου, με ελαφρύ ψεκασμό ή εξ επαφής με βαμβακοφόρο στυλεό είναι, τις περισσότερες φορές, αποτελεσματική και ίσως, η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη θεραπεία. Η ψύξη/ απόψυξη των κυττάρων λειτουργεί κυτταροτοξικά (καταστροφικά) για τα κύτταρα της βλάβης. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν το ότι δεν απαιτείται η χρήση τοπικής αναισθησίας καθώς και ότι δίνεται η δυνατότητα να αντιμετωπιστούν συγχρόνως πολλαπλές βλάβες πολύ γρήγορα. Επίσης, η διαδικασία αποθεραπείας είναι ταχεία και ανώδυνη (συνήθως επιφέρει έναν ήπιο μόνο ερεθισμό ο οποίος διαρκεί λίγες ημέρες). Μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι αποτελεί μια “τυφλή” μέθοδο καθώς δεν παρατηρούμε άμεση εξαφάνιση των βλαβών, με αποτέλεσμα πολλές φορές να υποθεραπεύουμε εάν επιλέξουμε μικρούς χρόνους και να απαιτούνται επαναλαμβανόμενες συνεδρίες. Αντιθέτως, αν προτιμηθούν παρατεταμένες περίοδοι ψύξης αυτές οδηγούν σε αυξημένο βάθος ψύξης και παραβλάπτουν την αγγείωση του χορίου, προκαλώντας δημιουργία πομφόλυγων (φουσκάλες), μόνιμο αποχρωματισμό και κίνδυνο δημιουργίας ουλής. Τέλος αναφέρεται πιθανότητα υποτροπής
-Εφαρμογή Κρέμας ιμικιμόδης 5%
Η ιμικιμόδη είναι ένα ανοσορρυθμιστικό φάρμακο το οποίο είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην θεραπεία των πολλαπλών οξυτενών κονδυλωμάτων. Βρίσκεται σε μορφή κρέμας η οποία εφαρμόζεται 3 φορές την εβδομάδα για χρονικό διάστημα 4 εβδομάδων (ένας θεραπευτικός κύκλος). Η θεραπεία δεν προκαλεί μόνο την καταστροφή των εμφανών βλαβών, αλλά είναι αποτελεσματική και στις γειτνιάζουσες υποκλινικές βλάβες (το αντιλαμβανόμαστε από τον ερεθισμό που προκαλεί και στην παρακείμενη των βλαβών περιοχή σε θεραπεία πεδίου), ενώ αναφέρεται ότι προκαλεί στην περιοχή που εφαρμόζεται ανοσοδιέγερση η οποία οδηγεί σε μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης μελλοντικών ΑΚ.
– Καταστροφή με Χειρουργικό laser
Το laser διοξειδίου του άνθρακα (CO2) είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία κυρίως μεμονωμένων βλαβών. Το πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι είναι άμεσα αντιληπτή η καταστροφή της βλάβης (η οποία οφείλεται σε εξάχνωση), ενώ τις περισσότερες φορές αρκεί μία μόνο συνεδρία. Μειονεκτήματα της μεθόδου αποτελούν ο μεγαλύτερος χρόνος αποθεραπείας (ιδιαίτερα σε θεραπεία πολλαπλών βλαβών) σε σχέση με την κρυοχειρουργική, και ότι απαιτείται να έχει προηγηθεί τοπική αναισθησία (με ενέσιμη λιδοκαίνη συνδυασμένη ή όχι με αδρεναλίνη).
Όποια μέθοδος και αν επιλεγεί ,ακόμη και μετά την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων, το άτομο εξακολουθεί να έχει τον ιό (αφού ο ιός δεν θεραπεύεται αλλά απλά αντιμετωπίζονται οι εκδηλώσεις του). Σε μερικές περιπτώσεις τα συμπτώματα θα επανεμφανιστούν, όμως στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων ο ίδιος ο οργανισμός θα θέσει τον ιό υπό έλεγχο.
Συμπληρωματικά με τη θεραπεία είναι καλό ο ασθενής να ακολουθήσει ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής, να έχει καθημερινά ένα καλό πρόγραμμα ύπνου και το δυνατόν να αποφεύγει το σωματικό και ψυχικό στρές. Τα παραπάνω προσφέρουν σημαντικά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς , το οποίο συμβάλλει στην αντιμετώπιση και αυτοπεριορισμό της νόσου
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές των κονδυλωμάτων;” dropcap_question=”Q” dropcap_answer=”A”]
Οι πιθανές επιπλοκές των κονδυλωμάτων διακρίνονται σε ελάσσονες και μείζονες και είναι οι εξής:
-Ελάσσονες επιπλοκές κονδυλωμάτων: ελκώσεις (δημιουργία πληγών), αιμορραγία μετά από τραυματισμό τους, επιμόλυνση μετά από τραυματισμό τους, μηχανικά προβλήματα κατά την ούρηση και ελάσσονα ψυχολογικά προβλήματα
-Μείζονες επιπλοκές κονδυλωμάτων: γιγάντια κονδυλώματα, δυσπλασίες και καρκίνοι πρωκτογεννητικής χώρας, καρκίνος τραχήλου της μήτρας, μείζονα ψυχολογικά προβλήματα.
Πρέπει ο σύντροφός πάσχουσας γυναίκας να εξετασθεί ή να κάνει επίσης κάποια θεραπεία;
Ο σύντροφος μιας γυναίκας με διαπιστωμένες αλλοιώσεις οφειλόμενες σε μόλυνση από τον HPV θεωρείται ότι κατά μεγάλη πιθανότητα έχει και αυτός μολυνθεί από τον ίδιο ιό και ότι είτε είναι απλός φορέας χωρίς να εμφανίζει συμπτώματα, είτε έχει και αυτός υποκλινικές ή κλινικές HPV –αλλοιώσεις .Άρα η κλινική εξέταση από έμπειρο ιατρό κρίνεται απαραίτητη. Έχει σημασία να διακριθεί εδώ εάν οι αλλοιώσεις της γυναίκας είναι κονδυλωματώδους (καλοήθους–χαμηλού κινδύνου) ή δυσπλαστικής (κακοήθους-υψηλού κινδύνου) μορφής ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι οι δυο αυτές μορφές μπορεί να συνυπάρχουν. Η πιθανότητα εκδήλωσης HPV –αλλοίωσης κονδυλωματώδους φύσεως στον άντρα είναι αρκετά μεγάλη, σχεδόν όση και στην γυναίκα-σύντροφο, ενώ αντίθετα, όταν στη γυναίκα υπάρχουν προκαρκινικές βλάβες του τραχήλου, αντίστοιχες αλλοιώσεις στον άντρα είναι σπάνιες, γεγονός το οποίο οφείλεται πιθανόν σε ανατομικές διαφορές του επιθηλίου (του ιστού του γεννητικών οργάνων) μεταξύ πέους και τραχήλου μήτρας .Έτσι εξηγείται και η μεγάλη διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας και στο πέος.
Μετά από θεραπεία των κλινικών κονδυλωμάτων υπάρχει περίπτωση επαναμόλυνσης από το σύντροφο;
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η «θεραπεία» των HPV- αλλοιώσεων δεν είναι πάντα εξασφαλισμένη, ανεξάρτητα αν αμέσως μετά δε διαπιστώνονται κλινικές αλλοιώσεις. Κι αυτό διότι συχνά οι ιστοί που περιβάλλουν τη βλάβη (καταστραφείσα) συνεχίζουν να εμπεριέχουν τον ιό και έτσι τα νεοεμφανιζόμενα κονδυλώματα δεν οφείλονται σε επαναμόλυνση αλλά σε καθυστερημένη εκδήλωση.
Εξάλλου, μετά από συχνή επαφή του οργανισμού–ξενιστή με ένα και το ίδιο στέλεχος του ιού, έχει ενεργοποιηθεί ο ανοσιακός μηχανισμός του πρώτου απέναντι στα αντιγόνα του δεύτερου και η ανοσιακή απάντηση δεν επηρεάζεται από τη συνεχή επαφή με τα ίδια ιικά αντιγόνα.
Άρα μπορεί να εμφανιστούν καινούργια κονδυλώματα, τα οποία δεν οφείλονται σε μόλυνση από το σύντροφό, αλλά σε καθυστερημένη ανάπτυξη εμφάνισης του κονδυλώματος. [/faq]
Μη φυσιολογικό PAP test, σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για λοίμωξη με HPV υψηλού ρίσκου για καρκίνο της μήτρας;
– Όχι. Μπορεί να σημαίνει επίσης τοπικό ερεθισμό, μη HPV λοίμωξη, χαμηλού κινδύνου HPV, λάθος στην προετοιμασία του δείγματος.
Όσοι κάνουν εμβόλιο δεν πρέπει να ανησυχούν για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
– Δυστυχώς, το εμβόλιο προστατεύει μόνο από 4 δυνητικά πιο επικίνδυνα στελέχη του ιού που σχετίζονται συχνότερα με τον καρκίνο, και δεν προσφέρει καθολική προστασία από όλα τα στελέχη της οικογένειας των HPV. Σε ότι αφορά τον εμβολιασμό πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού και τακτικού προληπτικού ελέγχου με το Τεστ Παπ μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας κατά 94%.
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συνιστά τον εμβολιασμό όλων των κοριτσιών ηλικίας 12- 15 ετών αλλά και των νεαρών γυναικών ηλικίας 15- 26 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί. Τα κορίτσια ή οι νεαρές γυναίκες που θα εμβολιαστούν πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών θα ωφεληθούν περισσότερο, ενώ οι γυναίκες που έχουν ξεκινήσει την σεξουαλική ζωή τους επίσης θα ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από τον εμβολιασμό. Τα περισσότερα ασφαλιστικά ταμεία, καλύπτουν από τον Σεπτέμβριο του 2008 τον δωρεάν εμβολιασμό για τα κορίτσια 12-15 ετών. Από τον Ιανουάριο του 2009 γίνεται δωρεάν κάλυψη και των νεαρών γυναικών ηλικίας 16-26 ετών (εφόσον δεν έχουν εμβολιαστεί στην συνιστώμενη ηλικία) .
Το εμβόλιο κατά του HPV είναι κατάλληλο μόνο για κορίτσια;
– Τα κέντρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων και η Παιδιατρική Ακαδημία στην Αμερική, συστήνουν εμβολιασμό και των αγοριών, για 2 βασικούς λόγους
Α. Τα αγόρια δεν θα είναι φορείς της ασθένειας, προκαλώντας επικίνδυνες λοιμώξεις στις συντρόφους τους
Β. Εχει αυξηθεί η συχνότητα συσχέτισης του HPV και καρκίνου πέους, πρωκτού, στοματοφάρυγγα, στους άνδρες.
Παρόλα αυτά ο εμβολιασμός των αγοριών δεν έχει ακόμα επίσημη ένδειξη στην Ελλάδα. [/faq]
[faq question=”To εμβόλιο μπορεί να προστατεύσει μια γυναίκα που έχει ήδη προσβληθεί από λοίμωξη με HPV;” dropcap_question=”Q” dropcap_answer=”A”]
Ναι, ακόμη και σε μια γυναίκα που έχει ήδη έρθει σε επαφή με τον ιό, εμβολιασμός μπορεί να είναι αποτελεσματικός. Την προστατεύει από άλλον υψηλού κινδύνου τύπο του ιού HPV στο μέλλον. Για παράδειγμα, αν είχατε προσβληθεί στο παρελθόν από τον τύπο 16, μπορεί στο μέλλον να προσβληθείτε από τον τύπο 18.
[gravityform id=”4″ name=”Περισσότερες Πληροφορίες” title=”false” ajax=”true”]